Geçmişten Günümüze Malta’nın Tarihi

Malta Adası bağımsızlığını elde edene kadar birçok farklı medeniyetin eğemenliğinde kalmıştır. Ancak buna rağmen kendine has bir kültürü, gelenek ve görenekleri vardır.
Akdenizin tam ortasında güzel mi güzel Malta Adası, takım adaları “Malta, Comino, Gozo” ile tam bir kültür mozaiği oluşturmaktadır.

MÖ. 8. yy’da Fenikelilerin adaya ziyareti ile, Malta adasında tarih öncesi çağlar sona ermiş ve Malta Akdeniz’deki komşularıyla yoğun bir ticaret ilişkisine başlamıştır. Fenikelilerin MÖ. 5. yy’da hakimiyetleri sona ermeye başlarken, adaya bu kez Kartacalılar yerleşmiş ve neredeyse 2 yy Malta’da hüküm sürmüşlerdir.
Ardından Malta’da Romalılar dönemi başlamıştır. Romalılar döneminde gerçekleşen bir gemi kazası sonucu Malta halkı Hristanlığa geçmiştir. Ve günümüzde Malta Halkının %90 kadarı Roman Katoliktir.

[reklam1]

Ada halkı önce Batı Roma ardından Doğu Roma’nın hakimiyetinde kaldıktan sonra, Bizanslıların himayesine girmiştir.
Ada’da tam 375 yıl süren Bizans Dönemi, MS. 870’te Kuzey Afrikalı Berberilerin (Berberiler; günümüzdeki Mısır-Libya-Tunus-Fas-Cezayir’i kapsayan Kuzey Afrika’nın en eski yerlileridir) adaya akın etmesiyle nihayet bulmuştur.

Ada 870 yılında Kuzey Afrikalı Arapların eline geçmiş ve Araplar tam 2 yy boyunca adaya tarım alanında çok güzel hizmetlerde bulunmuşlardır. Ada halkı bu dönemde refah içinde yaşamıştır. Hatta Arapların ada üzerindeki hakimiyetinin en belirgin etkisi Malta ve Gozo adalarındaki köy ve kasabaların isimlerinde görülmektedir. Mdina, Mqabba, Ghajnsiele, Rabat, Xaghra gibi köy ve kasaba isimlerine dikkat ederseniz Arapça diline çok yakın olduklarını görebilirsiniz. Örneğin Mdina şehri “Medina” gibi okunmaktadır. Arapların kültürel etkisi, adada hakimiyetlerinin sona ermesinden çok sonra da devam etmiştir.. Hatta Maltalıların resmi dili Maltaca “Maltız” diye adlandırılmaktadır. Bu ve daha bir çok Maltaca kelimenin lehçesi Arapça’ya benzemektedir.

[reklam2]

Ve sonra Malta adası çok kısa bir dönem Normanların ardından Almanların, Fransızların, İspanyolların eğemenliklerinde yaşamıştır. Bu kısa dönemler St. Jean Şövalyelerinin 11. yy’da adaya gelmesi ile bitmiş, ancak bu kez Malta adasında önemli bir dönem başlamıştır. Malta şövalyeleri ilk başlarda adada kutsal toprakları korumayı kendilerine vazife etmişler, sonradan da Hristiyan olmayanlara karşı adeta bir savaş başlatmışlardır.. Osmanlılardan Rodos’u almışlar ve 2 yüzyıla yakın bir süre Osmanlı ordusu ile büyük bir mücadele vermişlerdir.

Fakat Kanuni Sultan Süleyman 1522 yılında Rodos adasını geri almış ve Malta Şövalyelerini adadan çıkarmıştır.
Osmanlı ordusu esasında Malta adasını kuşatmayı ve kendi topraklarına katmayı istiyordu. Bu amaçla sene 1565’te Malta Osmanlılar tarafından kuşatılmıştır, ama Malta Şövalyeleri Osmanlıya karşı büyük bir çatışmaya girerek, Osmanlı ordusunu yenilgiye uğratmıştır. Bu yenilginin ardından Malta Şövalyeleri adada sanat ve mimari adına çok büyük yeniliklere imza atmıştır..

Ardından Adada kısa bir dönem Fransız hakimiyeti sürmüş.. Ve Malta adası İngilizler tarafından Fransızlardan kurtuluşunu daha kutlayamadan, İngilizlerin hakimiyetine girmiştir..

1814 Paris Anlaşması ile Britanya İmparatorluğuna dahil olan Malta Adası, 21 Eylül 1964 yılında bağımsızlığını ilan edene kadar İngiliz himayesi altında yaşamıştır..

13 Aralık 1974 senesinde Cumhuriyetini ilan eden Malta, AB birliğine üyeliğinden önce 1965 senesinde Avrupa Konseyine üye olmuştur. (Avrupa Konseyi Avrupa Birliğinden farklıdır. 1949 senesinde kurulan Avrupa Konseyi’ne o dönemde Beyaz Rusya, Kazakistan, Kosova, Vatikan hariç bütün Avrupa ülkeleri üye idi..)
92 yılında kurulan AB birliğine de, Malta’nın tam üyeliği 1 Mayıs 2004 tarihinde gerçekleşmiştir.